Πρώιμη παρέμβαση όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε

Τι είναι λοιπόν η πρώιμη παρέμβαση ;

Η Πρώιμη Παρέμβαση είναι σειρά θεραπειών που έχει ως στόχο να αποτρέψει την εμφάνιση αναπτυξιακών προβλημάτων ή την εκδήλωση νευροαναπτυξιακών διαταραχών, καθώς και η αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων όταν εμφανιστούν. Αφορά κυρίως ηλικίες μηνών έως τριών χρονών, είναι σημαντικό να υπάρξει βοήθεια πως το παιδί πριν ακόμα και την υποχρεωτική εκπαίδευση . Επίσης είναι καθοριστική στην ανάπτυξη ενός ευρέος φάσματος προσωπικών χαρακτηριστικών και ικανοτήτων που θα προετοιμάσουν ένα παιδί αργότερα για την ενηλικίωση.

Ποιοί είναι η στόχοι της και τι περιλαμβάνει ;

Στόχος της πρώιμης παρέμβασης είναι να παρέχει υπηρεσίες και υποστηρίξη που μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητες τους . Περιλαμβάνει μια σειρά θεραπειών , δραστηριοτήτων , υπηρεσιών προσαρμοσμένων στις ατομικές ανάγκες τους . Η πρώιμη παρέμβαση γίνεται με λογοθεραπεία , εργοθεραπεία , φυσικοθεραπεία , συμπεριφορική και εκπαιδευτική υποστήριξη . Οι παρεμβάσεις που θα χρησιμοποιηθούν θα εξαρτηθούν φυσικά από τις ανάγκες και τους στόχους παρέμβασης του κάθε παιδιού .

Είναι σημαντική για την ανάπτυξη των δυνατοτήτων του καθώς και την πρόοδο του. Έχει αποδειχθεί με αναφορές πως όσο νωρίτερα ένα παιδί λαμβάνει την παρέμβαση σε μικρή ηλικία τόσο καλύτερες είναι οι αποδόσεις του . Βοηθά λοιπόν τα παιδιά να αναπτύξουν τις τις ικανότητες και τις δεξιότητες που χρειάζονται για να επιτύχουν στο σχολείο και στη ζωή καθώς  παρέχει υποστήριξη σε οικογένειες που δυσκολεύονται να διαχειριστούν τις ιδιαιτερότητες του παιδιού τους. Παρέχοντας υποστήριξη και υπηρεσίες από νωρίς, η έγκαιρη παρέμβαση μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της εμφάνισης πιο σημαντικών δυσκολίων αργότερα.

Ποια είναι τα οφέλη της ;

Η πρώιμη παρέμβαση μπορεί να προσφέρει πολλά οφέλη για τα παιδιά με αναπτυξιακές διαταραχές ή αναπηρίες και τις οικογένειές τους. Μερικά από τα οφέλη της πρώιμης παρέμβασης περιλαμβάνουν:

• Βελτιώνεται η επικοινωνία, η κοινωνικοποίηση και οι κινητικές δεξιότητες, οι οποίες μπορούν να βελτιώσουν τη συνολική τους ανάπτυξη και τα αποτελέσματα αργότερα στη ζωή.
• Καλύτερες ακαδημαϊκές επιδόσεις
• Βελτίωση κοινωνικών δεξιοτήτων
• Η έγκαιρη παρέμβαση μπορεί να παρέχει υποστήριξη και πόρους σε οικογένειες που μπορεί να δυσκολεύονται να διαχειριστούν τις ανάγκες του παιδιού τους, γεγονός που μπορεί να βελτιώσει τις σχέσεις της οικογένειας  και να μειώσει τα επίπεδα άγχους.

Πώς μπορώ να γνωρίζω αν το παιδί μου χρειάζεται Πρώιμη Παρέμβαση;

Δύο είναι οι βασικές περιπτώσεις οι οποίες θα πρέπει να προβληματίζουν, αλλά όχι να αγχώσουν τους γονείς.

• Το παιδί να παρουσιάζει καθυστερήσεις σε  αναπτυξιακές δεξιότητες όπως η κίνηση (μπουσούλισμα, βάδιση) και η ομιλία (έναρξη λεκτικής επικοινωνίας)
• Το παιδί να παρουσιάζει οποιουδήποτε είδους αναπηρία.

Υπάρχουν ακόμα βέβαια και οι περιπτώσεις που κατά τη διάρκεια του τοκετού, οι παιδίατροι εξετάζουν το παιδί και αρκετές φορές εντοπίζονται εκεί αναπτυξιακά προβλήματα και καθυστερήσεις. Τότε, ακόμα και κατά τη διάρκεια της κύησης, θα χρειαστεί να προετοιμαστείτε και να οργανωθείτε ώστε να κινηθείτε έγκαιρα μόλις αρχίσει να μεγαλώνει το παιδί.

Φυσικά η σημαντικότερη λέξη είναι η πρόληψη καθώς η πρώιμη παρέμβαση μπορεί συχνά να χρειαστεί σε παιδιά που έχουν γεννηθεί πρόωρα, έχουν πολύ χαμηλό βάρος γέννησης, εμφανίζουν ασθένεια ή χρειάζονται χειρουργική επέμβαση λίγο μετά τον τοκετό.

Όσον αφορά παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας, καλό είναι να επέμβετε εγκαίρως και να συμβουλευτείτε τον παιδίατρο σας, εάν εμφανίσουν κάποια από τα παρακάτω συμπτώματα:

• Δεν έχει ξεκινήσει να μπουσουλάει στους δέκα μήνες
• Δεν έχει ξεκινήσει να κάνει κινήσεις με τα χέρια του, όπως να χαιρετάει ή να τα χτυπάει, στους 12 μήνες.
• Δεν έχει αρχίσει να περπατάει στους 18 μήνες
• Δεν μπορεί να παίξει απλά καθημερινά παιχνίδια, όπως το να στοιβάξει πλαστικά δαχτυλίδια, να κουνήσει αντικείμενα κ.λ.π, στους 18 μήνες.
• Δεν έχει αρχίσει να κατανοεί απλές λέξεις στους 24 μήνες

Τι να κάνω αν το παιδί μου χρειάζεται Πρώιμη Παρέμβαση;

Το πρώτο βήμα θα πρέπει να είναι η επίσκεψη στον παιδίατρό. Εφόσον ελέγξει ο ίδιος ότι υπάρχει κάποιο αναπτυξιακό πρόβλημα, τότε είναι καλό να συμβουλευτείτε τη γνώμη ενός ειδικού αναπτυξιολόγου. Η παραμικρή καθυστέρηση βέβαια δεν θα πρέπει να οδηγεί σε βιαστικά συμπεράσματα και σε ανησυχίες και σε φόβους για την εκδήλωση διαταραχών. Το οικογενειακό περιβάλλον, τα πρώτα ερεθίσματα του μωρού, ακόμα και το περιβάλλον της εγκυμοσύνης είναι παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν τα πρώτα στάδια ανάπτυξης του παιδιού, χωρίς να υπάρχει πάντα η ανάγκη επέμβασης. Τέτοια ανάγκη ίσως να υπάρξει σε περίπτωση που:

• Υπάρχει Οικογενειακό Ιστορικό αναπτυξιακών προβλημάτων ή νευροαναπτυξιακών διαταραχών.
• Προβληματική κύηση
• Συνδυασμός καθυστερήσεων (Π.χ. το παιδί αργεί και να μάθει να τρώει και να περπατάει και να μιλάει)

Τέλος είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πως η πρώιμη παρέμβαση είναι το κλειδί για να δώσουμε στα παιδιά μας τις ευκαιρίες που τους αξίζουν. Με έγκαιρη στήριξη, μπορούν να αναπτύξουν τις δεξιότητες και την αυτοπεποίθηση τους βάζοντας γερά θεμέλια για το μέλλον. Μην ξεχνάμε πως τα μικρά βήματα είναι που οδηγούν σε μεγάλα επιτεύγματα.

Εργοθεραπεία και Αυτονομία

Η ανάπτυξη της αυτονομίας είναι πολύ σημαντική από την παιδική ηλικία και έχει μεγάλη σημασία για την ψυχοκοινωνική ανάπτυξη του παιδιού. Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, χρειάζονται την υποστήριξη και καθοδήγηση των γονιών τους για να αποκτήσουν τις δεξιότητες που θα τα βοηθήσουν να λειτουργούν με αυτονόμηση και αυτοπεποίθηση στις καθημερινές τους δραστηριότητες. Η εργοθεραπεία, με τις εξειδικευμένες μεθόδους της, μπορεί να αποτελέσει σημαντική βοήθεια στην ανάπτυξη αυτών των δεξιοτήτων και στην ενίσχυση της ανεξαρτησίας των παιδιών.

Τι είναι λοιπόν η Αυτονομία ; Και πως επηρεάζεται το παιδί ;

Η αυτονομία είναι η ικανότητα του ατόμου να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες και να εκτελεί καθημερινές δραστηριότητες χωρίς την ανάγκη συνεχιζόμενης υποστήριξης από άλλους. Για τα παιδιά, αυτό σημαίνει ότι αναπτύσσουν την ικανότητα να διαχειρίζονται τον εαυτό τους σε σύνθετες και βασικές δραστηριότητες, από την προσωπική φροντίδα μέχρι τη διαχείριση των καθημερινών ευθυνών τους.

Η απόκτηση αυτονομίας είναι συνδεδεμένη με την ανάπτυξη της αυτοεκτίμησης, καθώς τα παιδιά, κα μαθαίνουν να επιτυγχάνουν στόχους και να ολοκληρώνουν δραστηριότητες μόνα τους, αισθάνονται μεγαλύτερη ικανοποίηση και ενίσχυση της αυτοπεποίθησής τους. Επιπλέον , τα παιδιά που αναπτύσσουν αυτονομία είναι καλύτερα προετοιμασμένα για το σχολείο και τη ζωή γενικότερα, καθώς μαθαίνουν να αναλαμβάνουν ευθύνες, να οργανώνουν τον χρόνο τους και να εκφράζουν τις ανάγκες τους με υγιή και εποικοδομητικό τρόπο.

Στόχος της εργοθεραπείας είναι η ενίσχυση των δεξιοτήτων που επιτρέπουν στα παιδιά να γίνουν πιο ανεξάρτητα και να αναλαμβάνουν την ευθύνη για τις καθημερινές τους δραστηριότητες. Οι οποίες περιλαμβάνουν :

• Αυτοεξυπηρέτηση και κοινωνική φροντίδα
• Κινητικές δεξιότητες και Συντονισμός
• Οργάνωση και Διαχείρηση χρόνου
• Κοινωνικές Δεξιότητες και Επικοινωνία

Ποια όμως η συμβολή της Εργοθεραπείας στην ανάπτυξη της αυτονομίας ;

Η εργοθεραπεία μέσω της χρήσης εξατομικευμένων προσεγγίσεων βοηθάει τα παιδιά να κατακτήσουν την ανεξαρτησία τους. Ο εργοθεραπευτής παρατηρεί και αξιολογεί τις ανάγκες του παιδιού και, στη συνέχεια, δημιουργεί ένα πρόγραμμα που περιλαμβάνει δραστηριότητες και ασκήσεις για την ενίσχυση των τομέων που χρειάζονται βοήθεια. Αυτές οι δραστηριότητες συνήθως περιλαμβάνουν:

• Επαναλαμβανόμενες ασκήσεις
•  Εξάσκηση μέσα από παιχνίδι
• Στρατηγικές υποστήριξης

Οφέλη της Ανάπτυξης Αυτονομίας μέσω της Εργοθεραπείας

•  Ανεξαρτησία και Ευθύνη: Καθώς τα παιδιά γίνονται πιο ανεξάρτητα, είναι σε θέση να αναλαμβάνουν ευθύνες και να παίρνουν πιο συνειδητές αποφάσεις για τον εαυτό τους και τη ζωή τους.

• Ετοιμότητα για το Σχολείο και τη Ζωή: Τα παιδιά που κατακτούν βασικές δεξιότητες αυτονομίας είναι καλύτερα προετοιμασμένα για τις απαιτήσεις του σχολείου και της κοινωνικής ζωής.

• Αυξημένη Αυτοεκτίμηση: Όταν το παιδί μαθαίνει να φροντίζει τον εαυτό του και να αναλαμβάνει ευθύνες, αναπτύσσει μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση και αίσθημα ικανοποίησης.

• Βελτιωμένη Κοινωνικοποίηση: Η αυτονομία ενισχύει τις κοινωνικές δεξιότητες, επιτρέποντας στα παιδιά να αλληλεπιδρούν πιο θετικά με άλλους και να συμμετέχουν σε ομαδικές δραστηριότητες.

Η αδυναμία της κοινωνίας να αντιληφθεί και να αποδεχθεί…

\

Η  «αποδοχή» της αναπηρίας, είναι μία λέξη που εύκολα προφέρεται, όμως δύσκολα κάποιος την εννοεί και ακόμα πιο δύσκολα την πράττει . Η αποδοχή ατόμων με ειδικές ικανότητες δυστυχώς δεν μπορεί να είναι δεδομένη όταν αρνητικά στερεότυπα και αντιλήψεις αναπαράγουν υπαρκτές διακρίσεις σε μια ιδιαίτερη ευάλωτη κοινωνική ομάδα. Παρόλο που γίνονται διάφορες δράσεις και προγράμματα που στοχεύουν στην μη περιθωριοποίηση των ατόμων με αναπηρία η ενσυναίσθηση είναι αυτή που αποτελεί το κλειδί στην αποδοχή της << διαφορετικότητας >>.

Πρέπει λοιπόν να αποτελεί κοινό σκοπό για όλους η αποδοχή του διαφορετικού καθώς και η κοινωνία να είναι έτοιμη στην ομαλή συμπερίληψη των ατόμων που να οδηγεί σε ουσιαστικά αποτελέσματα. Ένα εμφανές αποτέλεσμα μπορεί να είναι το μεγαλύτερο ποσοστό σχολικής ενσωμάτωσης, κάτι που σίγουρα είναι μετρήσιμο αλλά όμως μπορεί να είναι, και αυτό έχει ίσως τη μεγαλύτερη αξία, η διαμόρφωση χαρακτήρων παιδιών/μαθητών που θα γίνονται όλο και περισσότερο φιλικοί στον αδύναμο, σε αυτόν που έχει λιγότερες ευκαιρίες και ζει στις άκρες του κοινωνικού γίγνεσθαι: του ατόμου με οποιαδήποτε μορφής αναπηρία.

Είναι αλήθεια βέβαια πως κανένα παιδί δεν γεννιέται αντιλαμβανόμενο τη διαφορετικότητα γύρω του ως κάτι λάθος . Πολλά παραδείγματα δείχνουν πως <<οι διακρίσεις>> και << Ο ρατσισμός >> είναι πολλές φορές ιδέες που τους καλλιεργούν οι άνθρωποι που τους περιβάλλουν . Είμαστε εμείς που τους δείχνουμε τις πεποιθήσεις μας και το πως βλέπουμε την διαφορετικότητα και έτσι διαμορφώνεται και η οπτική των παιδιών .

Η σημασία της ενημέρωσης

Η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση για το θεμελιώδες δικαίωμα των παιδιών/ατόμων με αναπηρίες να βιώνουν, να συμμετέχουν, να πρωταγωνιστούν ισότιμα σε κάθε έκφανση της κοινωνικής, επαγγελματικής δραστηριότητας, μπορεί να επιτευχθεί αποτελεσματικά και μέσα από το σχολείο, μέσα από το εκπαιδευτικό σύστημα. Τα παιδιά, επιζητούν την ενημέρωση, τη γνώση και την πληροφόρηση για ένα θέμα στη πλήρη του διάσταση. Δεν το φοβούνται, αντιθέτως τολμούν και από μόνα τους να το πάνε ένα βήμα παραπέρα, να δεχτούν τέτοιου είδους εκπαίδευση, ιδιαίτερα όταν γίνεται με τρόπο βιωματικό, από άτομα με αναπηρίες.

Αποτελεί λοιπόν αυτονόητο χρέος όλων μας και την πολιτείας να σέβονται τα δικαιώματα και να προωθούν λύσεις για τα προβλήματα . Η πολιτεία οφείλει να αναπτύξει δράσεις και να εφαρμόσει μέτρα στους ακόλουθους τομείς:

• Προσβασιμότητα
• Ισότιμη συμμετοχή
• Απασχόληση
• Εκπαίδευση και κατάρτιση
• Κοινωνική προστασία

Είναι στιγμή λοιπόν , πολίτες και πολιτεία, να συνειδητοποιήσουμε το χρέος μας προς τα άτομα αυτά και να τα διευκολύνουμε στην προσπάθειά τους να ρίξουν τα εμπόδια που περιορίζουν την έκφραση της ταυτότητάς τους και την ισότιμη συμμετοχή και πρόσβαση σε όλους τους τομείς της κοινωνικής και της προσωπικής ζωής του ανθρώπου.

Η Θεραπευτική Σχέση στην Εργοθεραπεία : Η Σημασία της…

Η θεραπευτική σχέση μεταξύ εργοθεραπευτή και παιδιού αποτελεί θεμέλιο της επιτυχημένης παρέμβασης. Είναι η γέφυρα που επιτρέπει στο παιδί να αισθάνεται άνετα, να εμπιστεύεται και να συμμετέχει ενεργά στη θεραπευτική διαδικασία.

Τι είναι η θεραπευτική σχέση ;

Η θεραπευτική σχέση είναι η αλληλεπίδραση που αναπτύσσεται μεταξύ του εργοθεραπευτή και του παιδιού, με στόχο την υποστήριξη της ανάπτυξης του μέσα από την θεραπεία. Αυτή η σχέση βασίζεται σε τρείς βασικούς άξονες :

1. Εμπιστοσύνη και Ασφάλεια

Το παιδί πρέπει να αισθάνεται ότι βρίσκεται σε ένα ασφαλές περιβάλλον, όπου οι ανάγκες και οι ανησυχίες του γίνονται κατανοητές . Ο εργοθεραπευτής οφείλει να παρέχει σταθερότητα και να δημιουργεί ένα κλίμα αποδοχής .

2. Ενσυναίσθηση και κατανόηση

Η ενσυναίσθηση επιτρέπει στον θεραπευτή να αντιληφθεί και να κατανοήσει τις ανάγκες του παιδιού, να προσαρμόσει τις δραστηριότητες στις δυνατότητές του και να το ενθαρρύνει με έναν υποστηρικτικό τρόπο.

3 Κίνητρο και Συμμετοχή

Ένα παιδί που αισθάνεται άνετα με τον θεραπευτή του είναι πιο πιθανό να συμμετέχει ενεργά στην θεραπεία , να δοκιμάζει νέες δραστηριότητες και να αποκτά δεξιότητες πιο αποτελεσματικά .

Πώς χτίζεται η θεραπευτική σχέση;

1. Δημιουργία εμπιστοσύνης από την πρώτη συνάντηση

Η πρώτη επαφή με το παιδί είναι καθοριστική. Ο εργοθεραπευτής χρειάζεται να αφιερώσει χρόνο στο να γνωρίσει το παιδί, να ακούσει τις ανάγκες του και να σεβαστεί τον ρυθμό του.

2. Χρήση παιχνιδιού ως εργαλείο σύνδεσης

Το παιχνίδι είναι το βασικό μέσο έκφρασης των παιδιών και, ταυτόχρονα, ένας τρόπος δημιουργίας σχέσης. Μέσα από το παιχνίδι, ο εργοθεραπευτής μπορεί να ενισχύσει τη συνεργασία, να ανακαλύψει τα ενδιαφέροντα του παιδιού και να προσαρμόσει τη θεραπεία στις ανάγκες του.

3. Προσαρμογή στον ρυθμό του παιδιού

Κάθε παιδί έχει τον δικό του τρόπο και χρόνο προσαρμογής. Ο θεραπευτής πρέπει να παρατηρεί τις αντιδράσεις του παιδιού, να σέβεται τα όριά του και να δημιουργεί ένα περιβάλλον χωρίς πίεση.

4. Συνεχής λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία

Η επικοινωνία δεν είναι μόνο οι λέξεις. Ο τόνος της φωνής, η βλεμματική επαφή και η γλώσσα του σώματος παίζουν σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση της θεραπευτικής σχέσης.

5. Διαχείριση προκλήσεων με ηρεμία και κατανόηση

Κατά τη διάρκεια των συνεδριών, μπορεί να προκύψουν δυσκολίες, όπως άρνηση συμμετοχής ή απογοήτευση από το παιδί. Ο θεραπευτής πρέπει να διαχειρίζεται αυτές τις στιγμές με ψυχραιμία, να προσφέρει επιλογές και να ενθαρρύνει το παιδί χωρίς να το πιέζει.

Ο Ρόλος της Οικογένειας στη Θεραπευτική Σχέση

Η οικογένεια διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση της σχέσης μεταξύ παιδιού και θεραπευτή. Οι γονείς μπορούν να υποστηρίξουν τη διαδικασία:

• Δείχνοντας εμπιστοσύνη στον θεραπευτή.

• Ενισχύοντας την επικοινωνία μεταξύ παιδιού και θεραπευτή.

• Συνεργαζόμενοι για τη γενίκευση των δεξιοτήτων στην καθημερινότητα.

Συμπέρασμα

Η θεραπευτική σχέση στην εργοθεραπεία δεν είναι απλά ένα εργαλείο, αλλά η βάση πάνω στην οποία χτίζεται όλη η θεραπευτική παρέμβαση. Ένας εργοθεραπευτής που δημιουργεί ένα υποστηρικτικό και ενσυναισθητικό περιβάλλον μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στην ανάπτυξη και την πρόοδο του παιδιού

Επιλόχειος κατάθλιψη τι είναι και πως αντιμετωπίζεται;

Η γέννηση ενός παιδιού αποτελεί μια εμπειρία που αλλάζει τη ζωή μιας γυναίκας. Είναι αναμενόμενο για έναν νέο γονιό να αισθάνεται κούραση, ανησυχία και αμφιβολίες για τον εαυτό του, ειδικά στο πρώτο του παιδί. Ωστόσο, όταν τα συναισθήματα αυτά συνοδεύονται από συμπτώματα όπως έντονη θλίψη, κλάμα και ακραίες συναισθηματικές εναλλαγές, τότε μπορεί η νέα μητέρα να πάσχει από επιλόχεια ή μεταγεννητική κατάθλιψη. Σε αυτό το άρθρο θα δούμε τι είναι η επιλόχειος κατάθλιψη, που οφείλεται και πως αντιμετωπίζεται.

Τι είναι η επιλόχειος κατάθλιψη; 

Υπολογίζεται ότι το 50-85% των νέων μητέρων εμφανίζει μια ήπια προσωρινή αλλαγή στη συναισθηματική τους κατάσταση, που ονομάζεται θλίψη της λοχείας . Συνήθως εμφανίζεται 3-4 μέρες μετά τη γέννα και διαρκεί περίπου 2-3 εβδομάδες. Στο διάστημα αυτό τα συναισθήματα της γυναίκας μεταβάλλονται εύκολα, μπορεί να έχει έντονη θλίψη, θυμό, άγχος, να κλαίει συχνά, να δυσκολεύεται να κοιμηθεί και να συγκεντρωθεί.

 Αντίθετα, η επιλόχεια κατάθλιψη αποτελεί έναν τύπο κλινικής κατάθλιψης με συμπτώματα που διαρκούν περισσότερο και έχουν μεγαλύτερη ένταση από αυτά της θλίψης της λοχείας. Συνήθως ξεκινά μέσα στις πρώτες εβδομάδες μετά τη γέννα, αλλά μπορεί να εμφανιστεί ακόμη και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή έως και έναν χρόνο μετά τη γέννα. Τα συμπτώματα της επιλόχειας κατάθλιψης διαρκούν τουλάχιστον 2 εβδομάδες και περιλαμβάνουν:

• Πεσμένη διάθεση, υπερβολικό κλάμα
• Έντονη συναισθηματική ευμεταβλητότητα, ευερεθιστότητα και ακατάλληλο θυμό
• Δυσκολία δημιουργίας δεσμού με το βρέφος, απόσυρση από την οικογένεια και τους φίλους
• Απώλεια όρεξης ή ασυνήθιστα αυξημένη κατανάλωση φαγητού
• Αϋπνία ή πολλές ώρες ύπνου χωρίς αίσθηση ξεκούρασης
• Υπερβολική κούραση ή απώλεια ενέργειας
• Ανηδονία και απώλεια ενδιαφέροντος για μέχρι πρότινος ευχάριστες δραστηριότητες
• Αισθήματα αναξιότητας, ντροπής, ενοχής ή ανεπάρκειας
• Μειωμένη ικανότητα καθαρής σκέψης, συγκέντρωσης και λήψης αποφάσεων
• Σκέψεις αυτοτραυματισμού ή τραυματισμού του βρέφους
• Επαναλαμβανόμενο αυτοκτονικό ιδεασμό

Πού οφείλεται η επιλόχειος κατάθλιψη; 

Η ακριβής αιτία εμφάνισης της επιλόχειου κατάθλιψης είναι άγνωστη και υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί παράγοντες που ενδέχεται να συμβάλλουν στην ανάπτυξη της διαταραχής. Ένα από τα πιθανά αίτια είναι οι ορμονικές αλλαγές της εγκυμοσύνης. Κατά τη διάρκεια της κύησης συγκεκριμένες ορμόνες, τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη, φτάνουν στα μέγιστα επίπεδα τους.

Το πρώτο 24ωρο μετά τη γέννα οι ορμόνες αυτές επανέρχονται στα επίπεδα που βρίσκονταν πριν την εγκυμοσύνη. Παρόμοια είναι η αλλαγή στις ορμόνες που παρατηρείται πριν την έμμηνο ρύση, αλλά στην εγκυμοσύνη είναι πολύ πιο έντονη. Αυτή η απότομη και δραματική πτώση έχει συνδεθεί ερευνητικά με την εμφάνιση της επιλόχειου κατάθλιψης. Παράλληλα, μετά την εγκυμοσύνη μπορεί να υπάρξει πτώση και στα επίπεδα των ορμονών του θυρεοειδή, το οποίο επίσης μπορεί να οδηγήσει σε κατάθλιψη. Η εμφάνιση της διαταραχής φαίνεται να είναι πιο πιθανή σε μητέρες που εμφανίζουν τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:

• είχαν κατάθλιψη πριν η κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης
• έχουν ιστορικό εμφάνισης κατάθλιψης στην οικογένειά τους
• είχαν δύσκολη παιδική ηλικία
• είχαν δύσκολη ή τραυματική γέννα
• αντιμετώπισαν επιπλοκές σε προηγούμενη εγκυμοσύνη ή γέννα
• δεν έχουν ένα ισχυρό σύστημα υποστήριξης
• είναι ή έχουν υπάρξει θύματα ενδοοικογενειακής κακοποίησης
• βιώνουν στρεσογόνες συνθήκες, όπως διαπροσωπικές τριβές ή οικονομικά προβλήματα
• είναι κάτω από την ηλικία των 20 ετών
• δυσκολεύονται με τον θηλασμό
• έχουν ένα βρέφος το οποίο γεννήθηκε πρόωρα ή γεννήθηκε με προβλήματα υγείας/ ειδικές ανάγκες
• είχαν μια εγκυμοσύνη που δεν ήταν προγραμματισμένη

Πως μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την επιλόχειο κατάθλιψη ; 
Πολλοί γονείς αισθάνονται ντροπή ή ενοχές για τη συναισθηματική τους κατάσταση και αυτό τους αποτρέπει από το να ζητήσουν βοήθεια για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης. Ωστόσο, η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία είναι πολύ σημαντικές για να έχουμε μια καλή πρόγνωση και να περιορίσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο τις αρνητικές συνέπειες της διαταραχής για τον γονιό και για το βρέφος.

Το πρώτο βήμα είναι να απευθυνθούμε σε έναν ψυχίατρο ή ψυχολόγο από τον οποίο θα πάρουμε την κατάλληλη διάγνωση και θα μας κατευθύνει σε αντίστοιχες ομάδες υποστήριξης, ψυχοθεραπευτές και γιατρούς, ανάλογα με τα συμπτώματά μας. Η λήψη φαρμακευτικής αγωγής για την κατάθλιψη είναι εφικτή κατά τον θηλασμό, αλλά πρέπει να γίνει αποκλειστικά με τη συνεργασία ψυχιάτρου προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι επιλέγουμε ένα αντικαταθλιπτικό που είναι όσο το δυνατόν πιο ασφαλές για τον θηλασμό.

Παράλληλα, είναι σημαντική η αναζήτηση υποστήριξης στο κοινωνικό μας πλαίσιο και η ενημέρωση οικείων μας ατόμων που εμπιστευόμαστε για την κατάσταση που αντιμετωπίζουμε, προκειμένου να μπορέσουν να μας βοηθήσουν και να μας στηρίξουν. Τέλος, είναι σημαντικό να τονίσουμε τον ρόλο που παίζει η αυτοφροντίδα για την ενίσχυση της ψυχικής μας υγείας. Αν και η φροντίδα ενός βρέφους είναι δύσκολη, χρειάζεται να διασφαλίσουμε ότι κοιμόμαστε αρκετά, τρώμε σωστά και αφιερώνουμε χρόνο στον εαυτό μας για την κάλυψη των βασικών μας αναγκών.

Τέλος η επιλόχεια κατάθλιψη σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί λάθος του γονέα ή απόδειξη αδυναμίας του να εκπληρώσει τα γονεϊκά του καθήκοντα, αλλά επιπλοκή της λοχείας. Η αναζήτηση βοήθειας και η κατάλληλη αντιμετώπιση της κατάστασης είναι ενδείξεις δύναμης και υπευθυνότητας και διασφαλίζουν ότι το παιδί μας θα μεγαλώσει στο καλύτερο δυνατό περιβάλλον.