Τι περιλαμβάνει η θεραπεία του τραυλισμού προσχολικής ηλικίας;

Υπάρχουν έμμεσες και άμεσες θεραπείες. Έμμεσες θεραπείες είναι αυτές που δεν στοχεύουν απευθείας στην ομιλία του παιδιού με τεχνικές ή άλλες μεθόδους αλλά στοχεύουν στην μείωση των πιέσεων που δέχεται η ροή της ομιλίας του παιδιού από οργανικούς, γλωσσικούς, ψυχολογικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες. Για παράδειγμα, σε ένα παιδί που έχει πολλά να πει και μιλά γρήγορα, το στόμα πιθανώς να μην μπορεί να υποστηρίξει την ταχύτητα και ποσότητα ομιλίας που παράγει. Μέσα από την ανάπτυξη στρατηγικών επικοινωνίας, το παιδί αυτό, μπορεί να ρίξει την ταχύτητα και να οργανώσει καλύτερα το λόγο του με έμμεσο αποτέλεσμα, την ομιλία χωρίς τραυλισμό. Τέτοιες προσεγγίσεις είναι το Palin Parent-Child Interaction Therapy ή το Restart DCM. Στις άμεσες προσεγγίσεις, η θεραπεία στοχεύει στην ομιλία του παιδιού με τεχνικές διαχείρισης των συμπτωμάτων, όπως για παράδειγμα στην μέθοδο MiniKIDS, ή με συμπεριφορική ενίσχυση της «καλής» ροής ομιλίας μέσω λεκτικών χαρακτηρισμών, όπως στο πρόγραμμα Lidcombe.  Οι εξειδικευμένοι θεραπευτές μπορούν επίσης να «χτίσουν» ένα θεραπευτικό πρόγραμμα με τρόπο που να απαντά στις ιδιαίτερες ανάγκες ενός συγκεκριμένου παιδιού στην περίπτωση που τα διαθέσιμα δομημένα προγράμματα δεν εξυπηρετούν τις ανάγκες του. Απαραίτητη σε όλα τα προγράμματα θεραπείας είναι η συμμετοχή των γονέων.

Με ποιους τρόπους διαφέρει ο τραυλισμός της σχολικής ηλικίας και πόσο διαφορετικά αντιμετωπίζεται θεραπευτικά;

Στη σχολική ηλικία τραυλισμός δεν είναι μόνο το στόμα που κολλάει. Το παιδί μπορεί να κάνει αρνητικές σκέψεις (θα με κοροϊδέψουν) τη στιγμή του τραυλισμού και να ενεργοποιεί συναισθήματα (θυμό, απογοήτευση, φόβο) για τις αντιδράσεις των άλλων. Στην προσπάθειά του να διαχειριστεί την ομιλία ή τα συναισθήματα που αυτή προκαλεί, μπορεί να ενεργοποιεί μηχανισμούς διαχείρισης όπως το να παίρνει μια ανάσα, να αλλάζει τις λέξεις ή να αποφεύγει να μιλήσει. Οι μηχανισμοί αυτοί τις περισσότερες φορές είναι δυσλειτουργικοί είτε γιατί αποτυγχάνουν να αποκαταστήσουν τη ροή της ομιλίας είτε γιατί οδηγούν σε συμπεριφορές με αρνητικές συνέπειες. Παράδειγμα τέτοιας συμπεριφοράς είναι το παιδί που ξέρει να απαντήσει στην ερώτηση δεν σηκώνει το χέρι στην τάξη να απαντήσει γιατί φοβάται ότι θα κολλήσει, με αποτέλεσμα ο δάσκαλος να νομίζει ότι δεν ξέρει μάθημα. Επομένως στην σχολική ηλικία ο τραυλισμός έχει μια λεκτική διάσταση αλλά ταυτόχρονα έχει και ψυχολογική και λειτουργική. Σημαντικό ρόλο παίζει και το περιβάλλον το οποίο μπορεί να ενισχύει ή να περιορίζει τη λειτουργικότητα του παιδιού και το μέγεθος της διαταραχής. Για παράδειγμα, μια τάξη ανοικτή στη διαφορετικότητα και ένας δάσκαλος ευαισθητοποιημένος και ενημερωμένος λειτουργούν υποστηρικτικά και αμβλύνουν τις λειτουργικές συνέπειες του τραυλισμού. Αντιστοίχως, γονείς που κατανοούν τη δυσκολία του παιδιού σε όλη της την έκταση, ανησυχούν λιγότερο και ενδυναμώνονται να υποστηρίξουν τη ροή της ομιλίας του παιδιού τους.

Το παιδί που τραυλίζει έχει φτάσει στην εφηβεία. Τι μπορεί να γίνει σε αυτή την ηλικία;

Ο έφηβος που τραυλίζει δε διαφέρει από τους  άλλους εφήβους. Αισθάνεται δυνατός, θέλει να είναι ανεξάρτητος και αυτόνομος, ενδιαφέρεται για την εικόνα και την εμφάνισή του, οι φίλοι έχουν σημαντική θέση στη ζωή του όπως και η παρέα στην οποία θέλει να ανήκει. Λογικό είναι ο έφηβος να αισθάνεται ότι απειλείται από το κομμάτι του εαυτού του που τραυλίζει και να θέλει να κρύψει τον τραυλισμό, να τον αποφύγει ή να τον ελαχιστοποιήσει. Η θεραπεία θα πρέπει να ενδυναμώνει τους εφήβους να διαχειρίζονται  τις ιδιαίτερες επικοινωνιακές ανάγκες αυτής της ηλικίας όπως είναι για παράδειγμα η συνομιλία σε ομάδα συνομηλίκων, η επικοινωνία με άτομα του άλλου φύλου, η παρουσίαση στην τάξη, να τους απευαισθητοποιεί και να τους συμφιλιώνει με το κομμάτι του εαυτού τους που τραυλίζει.

Σαν αποτέλεσμα της θεραπείας ο έφηβος μπορεί να τραυλίζει λιγότερο έντονα και λιγότερο συχνά, μπορεί να ελέγχει την ομιλία του και το συναίσθημά του σε σχέση με την επικοινωνία, ενδυναμώνεται να συμμετέχει σε συζητήσεις στις παρέες και στο σχολείο και κάνει επιλογές για τη ζωή του έξω από το πρίσμα του τραυλισμού.

Υπάρχει Θεραπεία για τον Ενήλικο που Τραυλίζει;

Οι ενήλικοι που τραυλίζουν από την παιδική τους ηλικία και ειδικότερα αυτοί που έχουν ήδη κάνει θεραπεία σε κάποια φάση της ζωής τους, πιστεύουν ότι δεν μπορούν να κάνουν τίποτε πια για τον τραυλισμό τους. Αυτό δεν είναι αλήθεια. Παρότι δεν υπάρχει θεραπεία με την έννοια της ίασης, το πρόσωπο που τραυλίζει μπορεί να τροποποιήσει τον τραυλισμό του σε έναν ελεγχόμενο, εύκολο και αποδεκτό τρόπο ομιλίας και να ελέγχει τα συναισθήματά του σχετικά με αυτόν. Τα αποτελέσματα μεταξύ άλλων μπορεί να είναι: εξαιρετικά σημαντική αύξηση της ευφράδειας, μείωση της συχνότητας και έντασης των στιγμών του τραυλισμού, ευκολότερη επικοινωνία, θετική αλλαγή στον τρόπο της επικοινωνίας και στο ρόλο που το πρόσωπο που τραυλίζει έχει στην επικοινωνία, ευκολότερη συναναστροφή με τους άλλους ανθρώπους, βελτίωση της ποιότητας ζωής.